Umów wizytę
O wpływie aspartamu na zdrowie człowieka słyszy się wiele, najczęściej w kontekście negatywnym. Najważniejszym zarzutem wobec tego słodzika jest jego działanie rakotwórcze, jednak coraz częściej badania to sugerujące są obalane przez kolejnych uczonych. Jakie zdanie na jego temat mają zatem największe organizacje prozdrowotne świata i czym w ogóle jest aspartam?
Aspartam to sztucznie uzyskiwany słodzik, zastępujący zwykły cukier spożywczy. Od sacharozy jest prawie 200 razy bardziej słodki, więc do osiągnięcia tej samej słodkości wystarczy jego niewielka ilość. Aspartam powstaje poprzez połączenie aminokwasów – kwasu asparaginowego i fenyloalaniny, które naturalnie występują w środowisku i są budulcem dla białek. Słodzik ten jest powszechnie stosowany do produkcji żywności, bardzo często dodaje się go do napojów i gum do żucia. Pogłoski mówią, że aspartam powoduje wiele rozmaitych problemów zdrowotnych, w tym rozwój nowotworów.
Aspartam, aby mógł zostać dopuszczony do konsumpcji, musiał przejść szereg badań i otrzymać pozytywną opinię organizacji zajmujących się żywnością i zdrowiem. W Stanach Zjednoczonych Amerykańska Agencja ds. Leków i Żywności (FDA) wydała korzystne oświadczenie na temat aspartamu i ustaliła dopuszczalne dzienne spożycie (ADI) na poziomie 50 mg/kg. Z kolei Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zaleca nieznacznie niższy poziom ADI dla tej substancji słodzącej – 40 mg/kg masy ciała.
Skoro aspartam został uznany jako bezpieczny, to dlaczego wokół jego działania narosło tyle kontrowersji? Z czego może wynikać jego szkodliwość i kto szczególnie powinien uważać na ten związek? W organizmie człowieka produktem ubocznym rozkładu aspartamu jest metanol. W dużych ilościach może być toksyczny i mieć działanie kancerogenne, jednak nie należy się obawiać skutków jego działania przy normalnym spożyciu aspartamu i innych produktów spożywczych (owoców, soków owocowych) go zawierających lub przyczyniających się do jego powstawania. Bezwzględnie ze swojej diety aspartam powinny wykluczyć osoby chorujące na fenyloketonurię, ponieważ jest on źródłem fenyloalaniny. Istotne dla naszego zdrowia jest również przechowywanie w odpowiednich warunkach żywności zawierających ten słodzik. Rozkład aspartamu następuje już w temperaturze 40°C, a to z kolei powoduje wytworzenie diketopiperazyny (DKP). Sugeruje się, że DKP jest pięciokrotnie bardziej toksyczna niż sam aspartam, zatem w tym przypadku należy unikać ogrzewania.
Najczęściej mówi się o działaniu rakotwórczym aspartamu. Dzieje się tak za sprawą badań przeprowadzonych na szczurach, którym podawano znaczne dawki tego słodziła i zaobserwowano u nich rozwój niektórych rodzajów nowotworów. Inni badacze z kolei obalają wyniki opublikowanych badań, wskazując na występowanie sporych nieprawidłowości związanych z ich przeprowadzeniem. Zwrócono szczególną uwagę na to, że ilości aspartamu aplikowane zwierzętom były tak duże, że znacznie przekraczały dawki spożywane przez ludzi. Obecnie organizacje prozdrowotne uznają ten sztuczny słodzik jako bezpieczny, jednak stanowi on w dalszym ciągu przedmiot badań.
Mimo wszystko, nie ulega wątpliwościom, że spożywanie aspartamu w dużych ilościach może wiązać się z wystąpieniem doraźnych objawów ze strony przewodu pokarmowego, takich jak biegunki. Sugeruje się również, że istnieje związek między tym słodzikiem a rozwojem różnych dolegliwości (bóle i zawroty głowy, depresja, ADHD, toczeń układowy, choroba Alzheimera itd.), jednak wyniki badań są niespójne i nie można jednoznacznie stwierdzić, że aspartam istotnie przyczynia się do ich powstawania.
W świetle obecnego stanu wiedzy, stosując aspartam teoretycznie nie ma powodu do niepokoju. Jednakże, cały czas należy pamiętać, że jest to substancja sztuczna, a jej wpływ na ludzki organizm nie został jeszcze dobrze poznany. Na rynku dostępne są naturalne słodziki (stewia, ksylitol, erytrytol), które mogą być świetną alternatywą dla aspartamu, a ich działanie na zdrowie człowieka nie budzi tylu wątpliwości.
Źródła:
