Probiotyki charakteryzują się wieloma korzystnymi właściwościami: hamują wzrost mikroflory chorobotwórczej (organizmów patogennych, takich jak Salmonella enterica, Shigella sonnei, Staphylococcus aureus, Campylobacter jejuni, Clostridium difficile), usuwają toksyny i kancerogeny z organizmu, zapobiegają zaparciom, zwiększają aktywność układu odpornościowego (produkcję przeciwciał klasy IgA), obniżają poziom cholesterolu, uczestniczą w syntezie witamin z grupy B oraz witaminy K, przeciwdziałają wystąpieniu lub łagodzą przebieg biegunek poantybiotykowych, bakteryjnych i wirusowych oraz zwiększają wchłanianie wapnia, żelaza i magnezu.
Dodatkowo wspomagają procesy trawienne i leczą kandydozę oraz próchnicę zębów. Istnieją badania potwierdzające, że podawanie probiotyków zmniejsza występowanie atopowego zapalenia skóry u niemowląt, łagodzi objawy astmy oraz obniża częstość zachorowań na choroby górnych dróg oddechowych. Probiotyki mogą być również pomocne w zwalczaniu bakterii Helicobacter pylori, odpowiedzialnej za chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy.
Probiotyki naturalnie są obecne w fermentowanych produktach mlecznych (mleku acidofilnym, jogurtach, maślankach, kefirach), mlekach modyfikowanych oraz kiszonkach. Można je również otrzymać w aptece w postaci różnego rodzaju kapsułek, granulatów do sporządzenia z wodą lub dodawać bezpośrednio do posiłku.
Prebiotyki to nieulegające trawieniu składniki węglowodanowe (inulina, fruktooligosacharydy, laktuloza, oligofruktoza), wykazujące korzystny wpływ na organizm człowieka poprzez selektywne stymulowanie wzrostu i aktywności jednego bądź kilku szczepów bakterii jelitowych. Prebiotyki są pożywką dla probiotyków, i w przeciwieństwie do nich, nie ma w ich składzie mikroorganizmów. Ich źródłem są m.in. cykoria, por, czosnek, cebula, karczochy, szparagi i banany.
W pracy przeglądowej Davis i Milner [3] ocenili, że probiotyki i prebiotyki mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego, co wynika z ich właściwości immunostymulujących, przeciwzapalnych oraz z możliwości produkcji substancji o działaniu antykancerogennym. Również w badaniach na zwierzętach wykazano, że szczepy Lactobacillus acidophilus oraz Bifidobacterium longum posiadają zdolność do hamowania procesu kancerogenezy, z kolei zastosowanie prebiotyków powoduje spowolnienie wzrostu guza nowotworowego (m.in. piersi, wątroby, płuc).
Z tego względu warto włączyć do diety produkty bogate w probiotyki i prebiotyki, szczególnie przy antybiotykoterapii oraz unikać czynników szkodzących mikrobiomowi (palenia papierosów, stresu, nieprawidłowej diety).