Otyłość jako problem nie tylko natury estetycznej

Autor: Dominika Murat

Autor:
Dominika Murat – ZnanyLekarz.pl
Data: 24/07/2018

Wygląd zewnętrzy w obecnych czasach ma ogromne znaczenie. Z jednej strony kultywuje się bardzo szczupłe sylwetki, z kolei z drugiej osoby otyłe są piętnowane i często wykluczane ze społeczeństwa. Mimo wszechobecnego „kultu ciała” i coraz większej świadomości, odsetek populacji z nadmierną masą ciała stale rośnie. Ponad ¼ Polaków cierpi na otyłość. Nie bez kozery zostało użyte tutaj słowo „cierpi”, bowiem otyłość jest jedną z najgroźniejszych chorób, która niesie za sobą szereg konsekwencji zdrowotnych. Nie jest to już zatem problem wyłącznie natury estetycznej, ale przede wszystkim medyczny.

Definicja otyłości

Otyłość jest stanem patologicznego gromadzenia tkanki tłuszczowej w organizmie, prowadzącym do upośledzenia jego prawidłowego funkcjonowania. Nadmierna ilość tłuszczu zmagazynowana w ustroju wpływa niekorzystnie na stan zdrowia człowieka. Otyłość jest szóstym co do istotności czynnikiem ryzyka, odpowiedzialnym za liczbę zgonów na świecie. Zaliczana jest do najbardziej niebezpiecznych przewlekłych chorób niezakaźnych, a według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), z uwagi na swój ogrom i tempo rozwoju, przybrała postać globalnej epidemii. Na rozwój otyłości wpływa wiele czynników, m.in. genetyczne, socjoekonomiczne, psychologiczne i środowiskowe. Te ostatnie mają jednak najistotniejsze znaczenie w patogenezie tej choroby. Nieprawidłowe nawyki żywieniowe, nadmierna podaż energii i niska aktywność fizyczna są przede wszystkim odpowiedzialne za odkładanie tkanki tłuszczowej w różnych partiach ciała. Najgroźniejszy jest tłuszcz wisceralny, który gromadzi się w jamie brzusznej i otula narządy wewnętrzne. Otyłość brzuszna jest zdecydowanie silniejszym czynnikiem ryzyka chorób niż pośladkowo-udowa. Tkanka ta jest bardzo aktywna metaboliczna i wywiera szkodliwy wpływ na zdrowie, poprzez zachwianie metabolizmu lipoprotein i węglowodanów.

Konsekwencje zdrowotne otyłości

Nadmierna masa ciała to przyczyna wielu powikłań zdrowotnych, prowadząca do zaburzeń funkcjonowania wielu narządów. Udowodniono, że występowanie otyłości wiąże się ze wzrostem ryzyka zgonu. Zwiększona umieralność wynika głównie ze znacznie częstszego współistnienia chorób układu krążenia: nadciśnienia tętniczego, choroby niedokrwiennej serca, udaru mózgu, miażdżycy czy zatorowości płucnej. Zaobserwowano również związek między otyłością a rozwojem cukrzycy typu II, nowotworów, kamicy nerkowej, zespołu policystycznych jajników, choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa i stawów. Badania dowodzą, że redukcja masy ciała przynosi korzystne efekty zdrowotne w postaci poprawy parametrów lipidowych i glikemii oraz obniżenia ciśnienia tętniczego.

Konsekwencje społeczne otyłości

Otyłość jest niebezpieczna nie tylko z uwagi na współwystępujące z nią choroby, o których wspomniano wcześniej. Bardzo często osoby otyłe postrzegane są jako mniej atrakcyjne i stają się przedmiotem nieprzyjemnych zachowań ze strony innych. Czują się wykluczone przez społeczeństwo. „Stygmatyzacji” ulegają zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci. Jak wykazały badania, ludzie z nadmierną masą ciała często mają trudności ze znalezieniem pracy czy wynajęciem mieszkania. Otyłość koreluje również z obniżeniem samooceny i uboższym życiem towarzyskim.

Konsekwencje psychologiczne otyłości

Jak się okazuje, spora nadwaga czy otyłość może prowadzić do obniżenia jakości życia nie tylko w aspektach zdrowotnych czy społecznych. Bardzo często jest przyczyną wielu trudności na tle psychicznym. Przeprowadzone badania wykazały związek między nadmierną masą ciała a występowaniem depresji, a nawet myśli samobójczych. Zaobserwowano również, że u osób z otyłością dominuje poczucie bezsilności i braku wpływu na daną sytuację. Towarzysząca niska samoocena, która początkowo wiąże się jedynie z wyglądem fizycznym, przenosi się na pozostałe sfery życia, utrudniając funkcjonowanie na polu zawodowym czy uczuciowym. Wykazano, że otyłość prowadzi obniżenia libido i dysfunkcji seksualnych.

Nadmierna konsumpcja wysokoenergetycznej żywności, brak aktywności fizycznej, czasem zaburzenia hormonalne powodują gromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie. Jest to stan patologiczny, bardzo niebezpieczny dla zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka. Konsekwencji otyłości jest mnóstwo, począwszy od zaburzeń metabolicznych, poprzez obniżenie poczucia własnej wartości, kończąc na znacznym skróceniu długości życia.

Osoby otyłe powinny zostać dobrze wyedukowane żywieniowo i otrzymać wsparcie psychologiczne. Zmiana sposobu odżywiania powinna być stopniowa i racjonalnie prowadzona przez wykwalifikowanego dietetyka. Jeśli borykasz się z otyłością, możemy Ci pomóc! Zapraszamy do współpracy

1. L. Kłosiewicz-Latoszek. Otyłość jako problem społeczny, zdrowotny i leczniczy. Probl Hig Epidemiol 2010
2. A. Jaruć, P. Bogdański. Obesity — what’s next? Psychological consequences of excesive body weight. Via Medica 2010
3. M. Wąsowski, M. Walicka, E. Marcinowska-Suchowierska. Obesity – definition, epidemiology, pathogenesis. Postępy Nauk Medycznych 2013
4. D. Przybylska, M. Kurowska, P. Przybylski. Otyłość i nadwaga w populacji rozwojowej Hygeia Public Health 2012